image description

“Хүүхэд бүрийг боловсролд тэгш хамруулах зарчмыг дэмжих нь – 2” төслийн 2 дахь шатны суурь судалгаа

Үнэгүй
SICA LLC
Судалгаа, зөвлөх үйлчилгээний “Эс Ай Си Эй” ХХК нь Хүүхдийг Ивээх Сан (ХИС)-гийн захиалгаар “Хүүхэд бүрийг боловсролд тэгш хамруулах зарчмыг дэмжих нь – 2” төслийн суурь судалгааны ажлыг 2 дахь жилдээ хийж гүйцэтгэлээ. 

Энэхүү судалгааны ажлыг гүйцэтгэхэд мэргэжлийн болон техникийн дэмжлэг туслалцаа үзүүлсэн Хүүхдийг Ивээх Сангийн төслийн мэргэжилтнүүд, мэдээлэл цуглуулалтад туслалцаа үзүүлсэн Баянзүрх дүүрэг (БЗД)-ийн ерөнхий боловсролын сургууль (ЕБС)-ийн 30 болон “Амгалан цогцолбор” сургууль, Чингэлтэй дүүрэг (ЧД)-ийн 39 болон 61-р сургууль, Сонгинохайрхан дүүрэг (СХД)-ийн 9 болон 76-р сургууль, Ховд аймгийн Ховд сумын 3-р сургууль, Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын 1-р сургуулийн удирдлагууд, сургалтын менежер, багш нар, сурагчид болон нийт эцэг эхчүүдэд болон Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн эрүүл мэнд, боловсрол, нийгмийн хамгааллын комисс (ХБХЭМБНХК), Боловсролд хамрагдалтыг дэмжих зөвлөл (БХДЗ)-д судалгааны багийн зүгээс гүн талархал илэрхийлье. 
 

Судалгааны мэдээлэл

Судалгааны агуулга

Энэхүү суурь судалгааны зорилго нь ТХСБ-ын өнөөгийн нөхцөл байдлыг судлах, багш, эцэг эхчүүдийн бага, дунд ангийн тусгай хэрэгцээтэй сурагчидтай ажиллах арга барил, мэдлэг ойлголтыг үнэлэх, цаашлаад судалгааны үр дүнд үндэслэн төслийн үйл ажиллагаанд ашиглахуйц санал зөвлөмжийг боловсруулах юм. Зорилгын хүрээнд дараах зорилтыг хангаж ажиллана. Үүнд:
  1. Зорилтот 8 сургуульд суралцаж буй 4-5 дугаар ангийн ТХХ-ийг бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцах бэлэн байдлыг үнэлэх,
  2. Зорилтот 8 сургуульд суралцаж буй дунд ангийн ТХХ-д бие бялдар, сэтгэл зүй,  суралцахуйн үйл явцад нь дэмжлэг үзүүлж буй сургуулийн нөхцөл  байдлыг үнэлэх,
  3. Сонгогдсон 8 сургуулийн дунд ангийн багш нарын тэгш хамруулах боловсролын  талаарх мэдлэг ойлголт, чадавхыг үнэлэх,
  4. Бага, дунд ангийн эцэг эхчүүдийн ТХСБ-ын талаарх ойлголт мэдлэг, хүүхдийнхээ сурч хөгжихөд үзүүлж буй дэмжлэг туслалцаа, оролцооны түвшинд дүн шинжилгээ хийх,
  5. Тэгш хамруулан сургах боловсрол, тусгай хэрэгцээтэй хүүхдүүдийг бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцахад чиглэсэн бодлого, дүрэм журамд дүн шинжилгээ хийх. 
Монгол дахь Японы Хүүхдийг Ивээх Сан (ХИС) нь 2021 оны дөрөвдүгээр сараас 2024 оны гуравдугаар сар хүртэл гурван жилийн хугацаатай “Хүүхэд бүрийг боловсролд тэгш хамруулах зарчмыг дэмжих нь – 2” төслийг Японы Гадаад Хэргийн Яамны санхүүжилтээр 2018-2021 оны хооронд хэрэгжсэн “Хүүхэд бүрийг боловсролд тэгш хамруулах зарчмыг дэмжих нь” төсөлд үндэслэн хэрэгжүүлж байна. Төслийн үйл ажиллагаа нь зорилтот 16 сургуулийн тусгай хэрэгцээтэй хүүхдүүд (ТХХ)-ийн бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцах бэлэн байдлыг хангах, суралцах орчин нөхцөлийг сайжруулах, бага болон дунд ангийн багш нарын тэгш хамруулах сургах чиглэлд мэдлэг, арга зүйг сайжруулах, олон нийтийн мэдлэг ойлголтыг нэмэгдүүлэхэд чиглэнэ. Төслийн 2 дахь жилд шинээр 8 сургууль нэмэгдэж байгаа бөгөөд энэхүү суурь судалгаа нь тэдгээр сургуулиудад хийгдсэн болно.

Японы Хүүхдийг Ивээх Сан (ХИС) нь боловсролын салбарын чухал оролцогч талууд болох Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Яам (БШУЯ), Өвөрхангай болон Ховд аймгуудын Боловсрол, шинжлэх ухааны газар (БШУГ), Монгол Улсын Их сургууль (МУИС), Боловсролын ерөнхий газар болон Улаанбаатар хотын Баянзүрх, Чингэлтэй, Сонгинохайрхан дүүрэг, Өвөрхангай, Ховд аймгийн зорилтот Ерөнхий Боловсролын сургууль (ЕБС)-уудтай хамтран боловсролд тэгш хамруулах суурь тогтолцоог бэхжүүлэх чиглэлд ажиллаж байна. 
БҮЛЭГ 1. УДИРТГАЛ  12
1.1   Төслийн мэдээлэл 12
1.2   Судалгааны зорилго, зорилт 12
1.3   Судалгааны хамрах хүрээ 13
1.4   Судалгааны арга зүй 13
1.4.1 Тоон судалгаа 13
1.4.2 Чанарын судалгаа 14
1.5   Судалгааны зохион байгуулалт, мэдээлэл цуглуулалтын хяналт 15
1.6   Судалгааны хязгаарлагдмал байдал 15
БҮЛЭГ 2. БАГА АНГИАС ДУНД АНГИД ДЭВШИН СУРАЛЦАХТАЙ ХОЛБООТОЙ СУРАГЧДЫН ӨНӨӨГИЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ 16
2.1   4-9 дүгээр ангийн тусгай хэрэгцээт боловсрол шаардлагагүй сурагчдын мэдээлэл 16
2.1.1 4-9 дүгээр ангийн тусгай хэрэгцээт боловсрол шаардлагагүй сурагчдын ерөнхий мэдээлэл 16
2.1.2 4-9 дүгээр ангийн тусгай хэрэгцээт боловсрол шаардлагагүй сурагчдын ТХХ-д үзүүлэх тусламж, дэмжлэг 19
2.2  4-9 дүгээр ангийн ТХХ-үүдийн ерөнхий мэдээлэл болон бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцах өнөөгийн нөхцөл байдал 23
2.2.1 4-9 дүгээр ангийн ТХХ-үүдийн ерөнхий мэдээлэл 23
2.2.2 4-9 дүгээр ангийн ТХХ-үүдийн бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцах/суралцаж буй нөхцөл байдал 23
2.2.3 4-9 дүгээр ангийн ТХХ-үүдэд дэмжлэг үзүүлж буй/үзүүлсэн байдал 26
БҮЛЭГ 3. ЕБС, БАГШ НАРЫН ТХСБ-ТОЙ ХОЛБООТОЙ ӨНӨӨГИЙН НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ 31
3.1   Бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцах ТХХ-д сургууль, багшийн зүгээс хангаж буй бэлтгэл (бага ангийн багш нар) 32
3.2   ТХСБ-ын тухай ойлголт, мэдлэг (бүх багш нар) 33
3.3   ТХСБ-ын тогтолцоо ба ТХХ-үүдэд чиглэсэн багш болон сургуулийн үйл ажиллагаа (бүх багш нар) 39
3.3.1 ТХСБ-ын тогтолцоо ба ТХХ-үүдэд чиглэсэн багшийн үйл ажиллагаа 39
3.3.2 ТХСБ-ын тогтолцоо ба ТХХ-үүдэд чиглэсэн сургуулийн үйл ажиллагаа 43
БҮЛЭГ 4. ХҮҮХДИЙН АНГИ ДЭВШИХ БОЛОН ТАСРАЛТГҮЙ СУРАЛЦАХ ҮЙЛ ЯВЦАД ҮЗҮҮЛЖ БУЙ ЭЦЭГ ЭХИЙН ТУСЛАМЖ ДЭМЖЛЭГ 44     
4.1   4-6 дугаар ангийн хүүхэдтэй эцэг эхийн ерөнхий мэдээлэл 45
4.2   ТХСБ-ын тухай ойлголт, мэдлэг 47
4.3   Хүүхдийн сургалт, хөгжил дэх эцэг эхчүүдийн оролцоо 51
БҮЛЭГ 5. ХҮҮХЭД БҮРИЙГ БОЛОВСРОЛД ТЭГШ ХАМРУУЛАХТАЙ ХОЛБООТОЙ БОЛОВСРОЛЫН БОДЛОГО БА ХЭРЭГЖИЛТ 55
 Төслийн суурь үзүүлэлт 2021 болон 2022 оноор 59
Дүгнэлт 61
Санал зөвлөмж 66
Хавсралт: Монгол улсын хууль тогтоомж, эрх зүйн баримт бичгүүдийн жагсаалт 68
 
Хүснэгт 1.      Төслийн үр дүнгүүд 12
Хүснэгт 2.      Тоон судалгаанд оролцогчдын түүврийн хуваарилалт 14
Хүснэгт 3.      Чанарын судалгаанд оролцогчдын түүврийн хуваарилалт 14
Хүснэгт 4.      Судалгаанд оролцсон сурагчдын ерөнхий мэдээлэл (анги, нас) 16
Хүснэгт 5.      Сургуульд сурч буй сэтгэл ханамж ба шалтгаан, хувиар болон ангиар 18
Хүснэгт 6.      Дуртай хичээл, давтамжаар болон хувиар 18
Хүснэгт 7.      ТХХ-үүдэд тусламж дэмжлэг үзүүлэхийг багш нар болон сурагчдын ар гэрийнхэн захиж тайлбарладаг эсэх, хувиар 20
Хүснэгт 8.      ТХХ-үүдийн ерөнхий мэдээлэл (анги, нас) 23
Хүснэгт 9.      Судалгаанд хамрагдсан багш нарын талаарх ерөнхий мэдээлэл, тоогоор болон хувиар 31
Хүснэгт 10.    ТХХ гэж хэнийг хэлэх вэ (Анги удирддаг эсэхээр), хувиар 34
Хүснэгт 11.    ТХХ-үүдийн талаарх багш нарын бодол (Анги удирддаг эсэхээр), хувиар 36
Хүснэгт 12.    Судалгаанд хамрагдсан эцэг эхийн ерөнхий мэдээлэл 45
Хүснэгт 13.    Судалгаанд оролцсон эцэг эх, асран хамгаалагчдын хүүхдийн тусгай хэрэгцээний төрөл, тоогоор болон хувиар 46
Зураг 1.         Судалгааны арга 13
Зураг 2.         Тоон судалгааны хяналтын үе шатууд 15
Зураг 3.         Одоо сурч байгаа сургуульдаа сурсан жил, хувиар 17
Зураг 4.         Сургуульд сурах нь таалагдаж байгаа эсэх, хувиар болон ангиар 17
Зураг 5.         Ангид нь ТХХ байдаг эсэх, хувиар 19
Зураг 6.         Тусгай хэрэгцээтэй найздаа ямар үед нь тусалдаг талаар, хувиар 19
Зураг 7.         Тусгай хэрэгцээтэй найздаа туслах давтамж, хувиар 20
Зураг 8.         ТХХ-үүд хичээлээ хийх, сургуульд явахад гардаг хүндрэл бэрхшээл, хувиар (олон сонголттой асуулт тул хариултын нийлбэр 100 хувиас дээш байна) 21
Зураг 9.         Багш нар хүүхдүүдтэй ижил тэгш харилцдаг эсэх, хувиар 21
Зураг 10.       Бага ангиас дэвшин суралцахад дунд ангийн ах эгч нараас ямар байдлаар                             туслаасай гэж бодож байгаа талаар, хувиар 22
Зураг 11.       Өөрсдийн санаачилгаар бие биедээ эсвэл доод ангийнхандаа туслах үйл                       ажиллагаа зохиож байсан эсэх, хувиар 22
Зураг 12.       Бага ангиас дунд ангид дэвшихэд ямар нэгэн бэлтгэл хийж байгаа/хийсэн эсэх, хувиар болон ангиар 23
Зураг 13.       Бага ангиас дунд ангид дэвшихэд хийж байгаа/хийсэн бэлтгэл, хувиар болон ангиар 24
Зураг 14.       Бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцахад гарах/гарсан хүндрэл бэрхшээл, хувиар болон ангиар 24
Зураг 15.       Бага ангиас дунд ангид дэвших талаар багш нь ярилцсан/ярилцаж байсан эсэх, хувиар 25
Зураг 16.       Багш нарын өгсөн мэдээлэл, хувиар 26
Зураг 17.       Гэр бүлийнхэн нь тусалдаг эсэх, хувиар 26
Зураг 18.       Бага ангийн ТХХ-үүдэд гэр бүлийнхэн нь ямар үед тусалдаг талаар, хувиар (олон сонголттой хариулт тул нийлбэр хувь 100-аас их байна) 27
Зураг 19.       Дунд ангийн ТХХ-үүдэд гэр бүлийнхэн нь ямар үед тусалдаг талаар, хувиар (олон сонголттой хариулт тул нийлбэр хувь 100-аас их байна) 27
Зураг 20.       Дунд ангид сурдаг ТХХ-үүдэд багш нар, ангийнхан нь тусалдаг эсэх, хувиар 28
Зураг 21.       ТХХ-үүд хичээлдээ суухад учирдаг хүндрэл бэрхшээл, хувиар (олон сонголттой хариулт тул нийлбэр хувь 100-аас их байна) 28
Зураг 22.       Сургууль дээр тусламж дэмжлэг хэрэгтэй үед хэнд ханддаг талаар, хувиар 29
Зураг 23.       Дараах нөхцөл байдал бэрхшээл үүсгэдэг эсэх, хувиар 30
Зураг 24.       Сургууль, багшийн зүгээс үзүүлдэг бэлтгэл ажил, хувиар 32
Зураг 25.       ТХХ-үүдэд бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцахад оролцогч талууд (багш, эцэг эхчүүд, сургалтын менежер, нийгмийн ажилтан гэх мэт)-тай хамтран хэрэгжүүлдэг ажлууд, хувиар 32
Зураг 26.       ТХХ-үүд бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцахад эцэг эхийн зүгээс үзүүлэх дэмжлэг, хувиар 33
Зураг 27.       Сүүлийн 3 жилд ТХСБ-ын чиглэлээр сургалтад хамрагдсан эсэх, хувиар 33
Зураг 28.       Сүүлийн 3 жилд ТХСБ-ын чиглэлээр сургалтад хамрагдсан байдал (Анги удирддаг эсэхээр), хувиар 34
Зураг 29.       Сүүлийн 3 жилд ТХСБ-ын чиглэлээр сургалтад хамрагдсан эсэх, анги удирдсан бага, дунд ангийн багш нар, хувиар 34
Зураг 30.       Сүүлийн 3 жилд ТХСБ-ын чиглэлээр сургалтад хамрагдсан эсэх, ТХХ-тэй ажилладаг эсэхээр, хувиар 34
 Зураг 31.       Тэгш хамруулан сургах боловсролын талаарх багш нарын ойлголт (Анги удирддаг эсэхээр), хувиар 35
Зураг 32.       Тэгш хамруулан сургах боловсролын талаарх багш нарын ойлголт (ТХХ-тэй ажилладаг эсэхээр), хувиар 35
Зураг 33.       ТХСБ-ын талаарх багш нарын санал бодол (Анги удирддаг эсэхээр), хувиар 37
Зураг 34.       Багш нарын ТХХ-үүдийн талаарх мэдлэг, чадвараа үнэлсэн өөрийн үнэлгээ (дундаж оноогоор) 38
Зураг 35.       Ангийн хүүхдүүдийн эцэг эхчүүдийн ТХСБ-ын талаарх мэдлэг ойлголт, оролцоонд багш нарын өгсөн үнэлгээ (дундаж оноогоор) 38
Зураг 36.       Хүүхдийн хөгжлийн мэдээлэлтэй холбоотой багшийн ажлын гүйцэтгэл (АУБ нар), хувиар 39
Зураг 37.       Хүүхдийн хөгжлийн ахицыг үнэлэхэд ашигладаг аргачлал, хувиар (олон сонголттой хариулт тул нийлбэр хувь 100-аас их байна) 40
Зураг 38.       ТХСБ, ТХХ-үүдтэй ажиллах асуудлаар туршлага солилцох байдал, хувиар 40
Зураг 39.       Сургуулийн орчинд ТХХ-үүдэд боловсрол олгоход тулгарч буй бэрхшээл, хувиар (олон сонголттой хариулт тул нийлбэр хувь 100-аас их байна) 41
Зураг 40.       ТХХ-үүдийг тэгш хамруулан сургахад нэн тэргүүнд хийх шаардлагатай үйл ажиллагаанууд, хувиар 41
Зураг 41.       ТХХ-үүдтэй ажиллахад хэрэгцээтэй байгаа ур чадвар, агуулгууд, хувиар 42
Зураг 42.       ТХСБ-ыг бэхжүүлэх чиглэлд сургууль дараах арга хэмжээг зохион байгуулдаг эсэх, хувиар 43
Зураг 43.       Сургууль ТХХ-д ээлтэй, хүртээмжтэй эсэх, хуваарь 44
Зураг 44.       Хүүхдийн тусгай хэрэгцээг оношлуулсан газар, хувиар 46
Зураг 45.       Хүүхэд нь сургууль завсардсан эсэх, хувиар 46
Зураг 46.       Сургууль завсардахад нөлөөлсөн хүчин зүйл, тоогоор 47
Зураг 47.       ТХСБ-ын чиглэлээр сургалтад хамрагдаж байсан эсэх, хувиар 47
Зураг 48.       Сургалтад хамрагдаж байсан эсэх, бага дунд ангийн эцэг эхээр, хувиар 47
Зураг 49.       Сургалтад хамрагдаж байсан эсэх, ТХХ-тэй эсэхээр, хувиар 48
Зураг 50.       ТХСБ-ын талаарх ойлголт, ТХХ-тэй эсэхээр, хувиар 48
Зураг 51.       ТХСБ-ын талаарх ойлголт, бага дунд ангийн хүүхэдтэй эцэг эхээр, хувиар 48
Зураг 52.       Тусгай сургуульд сурах нь илүү дээр санагдсан хүүхдүүд ямар тусгай хэрэгцээтэй вэ, тоогоор 49
Зураг 53.       ТХСБ-ын талаарх өгсөн өгөгдөлтэй эцэг эхчүүд санал нийлж байгаа эсэх, хувиар 49
Зураг 54.       Эцэг эхчүүд ТХХ-үүдийн боловсролтой холбоотой мэдлэг ойлголтоо                       үнэлсэн байдал (ТХХ-тэй эсэхээр), оноогоор 50
Зураг 55.       Хүүхдээ сурч боловсроход гэрийн орчинд дэмжлэг үзүүлдэг байдал, хувиар 51
Зураг 56.       Эцэг эхийн зүгээс гэрийн орчинд үзүүлдэг дэмжлэг, хувиар 52
Зураг 57.       ТХХ-үүдийг бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцахад ямар дэмжлэг шаардлагатай гэж үзэж буй талаар, хувиар 53
Зураг 58.       Бага ангиас дунд ангид дэвшин суралцахад гарсан хүндрэл бэрхшээл, дунд ангийн хүүхэдтэй эцэг эхчүүд, хувиар 54

Судалгааны файлууд

Файлын нэрҮзэх / Татах
MoFA_Baseline_Survey_Report-Y2_mon_2022.pdf Үзэх Татах

{$comments.length$} Сэтгэгдэл

  • image description

Сэтгэгдэл бичих

Нэвтрэх эсвэл бүртгүүлэх шаардлагатай